19 Mayıs 2009 Salı

B A Y R A M


Samsun'un "Gazi Günü" ya da 19 Mayıs Bayramı

1 Haziran 1935 günü kabul edilen 2739 sayılı yasa ile ulusal bayramlar ve genel tatiller belli oldu. Bunlar arasında 19 Mayıs Atatürk’ün Samsun’a ayak bastığı gün yoktu. 1938 yılına kadar 19 Mayıs, Samsun’da, Gazi’nin Samsun’a gelişi dolayısıyla yerel olarak ‘Gazi Günü’ etkinliğiyle kutlandı.

Öte yandan her yıl Mayıs ayının üçüncü haftası geleneksel olarak ‘Jimnastik Şenliği’ (Mektepliler Bayramı, İdman Bayramı) adı altında etkinliklere sahne oluyordu. Bu etkinliklerin geçmişi ise 12 Mayıs 1916’da Erkek Öğretmen Okulları öğrencilerinin öğretmenlerinden Selim Sırrı Tarcan gözetiminde Kadıköy / İttihatspor çayırında (bugünkü Fenerbahçe Stadı’nın olduğu yer) yaptığı Beden Eğitimi Gösterisi’ne dayanıyordu. Öğretmen okulu öğrencilerinin geleneksel olarak yaptıkları bu gösteri daha sonra 1927 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’nın üstlenmesi ile Türkiye’ye yayıldı.

20 Haziran 1938 tarihinde 3455 sayılı yasa ile "Gençlik ve Spor Bayramı" olarak kutlanan bu ulusal bayramın adı 17 Mart 1981’de 2429 sayılı yasa değişikliği ile "Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" olarak değiştirilmiştir.

1926’ya kadar yasalarla kabul edilen dört millî bayramımız, niteliği itibariyle 19 Mayıs’tan farklı görünmektedir. 19 Mayıs 1919’da Osmanlı Hükümeti’nin sıradan sayılabilecek icraatlarından biri gerçekleşmişti. Bu olay, o anda ülke gündeminin ilk sırasında yer almıyordu. Hemen herkes, hükümet, basın, halk İzmir’in işgali hadisesiyle meşguldü. Paris Barış Konferansı ve Osmanlı Barışı gündemden hiç düşmemişti ve hâlâ sıcaklığını muhafaza ediyordu. Böyle bir ortamda Dokuzuncu Ordu Kıtaatı Müfettişi Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a gelişi o kadar dikkati çekmemiş, basın bile bu olaydan çok fazla sözetmemişti. Anlaşılacağı üzere 19 Mayıs, bir sonuç değil, bir başlangıçtı. Sonuçları itibariyle önemli bir gündü. Eğer sonuçları bu derecede büyük olmasaydı, hiç şüphesiz unutulup gidecek, belki bundan hiç bahsedilmeyecekti.

Hiç yorum yok: